Idirphlé leis an bPobal
An próiseas comhchruthaitheachta
Bhí urlár stáitse La Gata Perduda bunaithe ar léarscáil de Raval, péinteáilte lasmuigh sa chomharsanacht ag ealaíontóirí áitiúla agus mic léinn.
La Gata Perduda
Tá sé solúbtha toisc go bhfuil sé faoi rialú na ndaoine atá á dhéanamh. D’fhéadfadh sé athrú freisin de réir mar a théann sé ar aghaidh, toisc go n-athraíonn na daoine céanna sin trína n-idirghníomhaíocht.
Is féidir é a shamhlú mar speictream ina léirítear an méid smachta a bhíonn ag ealaíontóirí gairmiúla agus neamhghairmiúla. Toisc go bhfuil cumhacht ag baint le comhchruthú, dá fheabhas é, is minic a bhogann tionscadail ar an speictream sin le linn a saolré.
Ghlac na trí cheoldráma taiscéalaíoch go léir cur chuige difriúil maidir le comhchruthú mar gur léirmhínigh siad go léir é ina mbealach féin. D’fhág sin gur tháinig go leor codarsnachtaí soilsithe chun solais. Mar chás-staidéir, cuireann siad eolas ríthábhachtach ar fáil do ghairmithe ceoldrámaíochta ar spéis leo comhchruthú a úsáid mar bhealach chuig eispéiris thrasfhoirmeacha ceoldrámaíochta nó chuimsiú sóisialta.
Is minic go mbíonn saothar ealaíne nua gan choinne mar thoradh ar chomhchruthú idir ealaíontóirí gairmiúla agus neamhghairmiúla.
La Gata Perduda
Barcelona
Múnlaíodh cur chuige LICEU maidir le comhchruthú de réir scála an taisc a ghlac siad, agus na rioscaí a bhí i gceist. Mar sin ba iad na healaíontóirí gairmiúla a bhí i gceannas ar an gcomhchruthú sa cheoldráma taiscéalaíoch seo, a choinnigh an príomhsmacht ar an léiriú. Ag an am céanna, bhí orthu a gcleachtas agus a n-ionchais a chur in oiriúint ar go leor bealaí chun freastal ar riachtanais na n-ealaíontóirí neamhghairmiúla.
Léiríonn sampla beag an prionsabal. Úsáidtear an Seomra Foyer chun deochanna agus sólaistí a sholáthar le linn an tsosa ag an Liceu. I gcás La Gata Perduda, lena fhoireann de na céadta, bhí sé ag teastáil mar sheomraí feistis. Mar sin laghdaíodh an lónadóireacht go deochanna boga agus díoladh brioscáin phrátaí ar €2 ó sheastáin shealadacha sna dorchlaí.
Caillteanas airgeadais don amharclann, agus ní mar a bhíonn daoine ag súil go hiondúil ó oíche ag ceoldráma, ach réiteach praiticiúil agus cothromúil a chuir fáilte roimh lucht éisteachta nua.
Fuair gach eilimint - ón libretto a scríobh an drámadóir Victoria Spunzberg ó chomhráite le daoine áitiúla go dtí na cultacha a dhéantar le heagraíochtaí neamhrialtasacha áitiúla - a chothromaíocht féin i gcomhchruthú saothair a bhféadfadh gach duine a bheith mar chuid de. B’éigean gnáthphróiseas léiriúcháin an Liceu a athrú chun freastal ar na céadta rannpháirtí agus d’eascair an léiriú féin as an idirghníomhú a bhí acu leis na healaíontóirí gairmiúla agus lena chéile.
Ceardlann i mBaile Átha Cliath le déagóirí ón tuath in Éirinn agus daoine fásta ó Thamhlachta.
Out of the Ordinary /As an nGnách
Éire
Agus an chéad cheoldráma pobail réaltachta fíorúla ar domhan á léiriú, dar linn, thug ceoldráma pobail Compántas Náisiúnta Ceoldrámaíochta na hÉireann tús áite do nuálaíocht teicneolaíochta agus ealaíonta. Rinne ceoldráma trialach INO tástáil ar chumas na ngléas cinn réaltachta fíorúla chun eispéireas ealaíne a thairiscint atá ina rogha malartach cumhachtach, cé gur léir nach bhfuil sé mar an gcéanna le ceoldrámaí beo
Is é an difríocht le teicneolaíochtaí craolta, taifeadta agus sruthú ná nach bhfuil níos lú suilt le baint as ceoldrámaíocht VR ná rud éigin a bhí ann i bhfoirm bhunaidh. Is taithí é a cruthaíodh don ardán VR agus atá ann cheana féin. Ní ceoldráma é—i gciall na drámaíochta canta gan idirghabháil—ach ní macalla de é ach oiread. Eispéireas nua ealaíne é ceoldráma VR a n-éiríonn nó nach n-éiríonn leis ann féin.
Cuireadh tús leis an bpróiseas comhchruthaithe le linn na paindéime Covid-19, rud a chiallaigh gur athraíodh bloic cheardlainne ceithre seachtaine inar díríodh ar scríbhneoireacht chruthaitheach, ar cheol agus ar dhearadh le pobail ar líne. D’éascaigh ealaíontóirí gairmiúla an próiseas comhchruthaithe agus d’oibrigh sé go han-mhaith chun smaointe cruthaitheacha, ceol agus íomhánna a tháirgeadh a d’úsáid Finola Merivale agus Jody O’Neil mar amhábhar don chumadóireacht.
Ba é an dúshlán is mó maidir le comhchruthú sa saothar VR féin, toisc go bhfuil sé chomh spleách go teicniúil le ceol clasaiceach a chumadh.
Ní raibh sé éasca teacht ar bhealaí chun na gnéithe seo den léiriúchán a oscailt do chomhchruthú fiúntach, go háirithe nuair nach raibh tuiscint shoiléir ag mórán díobh siúd a bhí páirteach ar cad a d’fhéadfadh a bheith i gceoldráma VR. Bhain Finola Merivale úsáid as ábhar a cruthaíodh i gceardlanna le healaíontóirí neamhghairmiúla ina scór do As an nGnách, ag sníomh a gcuid smaointe agus sceitsí fuaime isteach ina cuid cumadóireachta. Chum sí páirteanna freisin a d’oir go sonrach do thriúr ceoltóirí neamhghairmiúla. Ba í an eochair ná leanúint ar aghaidh ag iarraidh, agus féachaint go bhféadfadh fiú tasc beag - cosúil le gluaiseachtaí a chruthú i gculaith ghabhála gluaisne - braistint láidir rannpháirtíochta a thabhairt do dhaoine, chomh maith le doirse a oscailt ar shaol nua dóibh.
Is uirlis ghréasánbhunaithe é Co-creation Stage a chuireann ar chumas taibheoirí in áiteanna éagsúla nascadh i bhfíor-am. Sa Phortaingéil, baineadh úsáid as chun ealaíontóirí a bhí ag feidhmiú sa phríosún a nascadh le daoine eile i halla ceolchoirme 150 km ar shiúl.
O Tempo (Somos Nós)
An Phortaingéil
Bhí comhchruthú sa Phortaingéil níos éasca mar gheall ar an líon níos lú daoine a bhí páirteach agus an pobal daingean, ach chruthaigh staid an phríosúin deacrachtaí eile. Bhí am agus saoirse ann chun triail a bhaint as rudaí agus ba é an toradh a bhí air ná léiriú a rinneadh go hiomlán le pobail an phríosúin agus fúthu, ag insint scéil a forbraíodh i gceardlanna leis na príosúnaigh. Thug na ceardlanna ceol buillebhosca agus rapcheoil isteach sna léirithe, agus roinn na fir óga scéalta an chaillteanais, na scarúna agus na rogha, rud a thug sainmhíniú don libretto.
Thacaigh na healaíontóirí gairmiúla leo é sin a dhéanamh ar an gcaighdeán is airde ealaíne agus fírinne. Sa triail seo, ba é an liobradóir agus na cumadóirí ar dhúshlánach leo an comhchruthú, mar anseo, bhí an pobal beagnach i ról coimisinéara nó cliant a raibh a mhianta ag teastáil ó na healaíontóirí gairmiúla a chomhlíonadh.
Go healaíonta, tá an cheoldrámaíocht i bpríosún sa Phortaingéil ceannródaíoch agus an ceoldráma á chomhchruthú le ceithre ghrúpa éagsúla nach gá a bheith báúil lena chéile: na príosúnaigh óga; gardaí agus foireann príosúin; gaolta, cairde agus iar-phríosúnaigh, agus cónaitheoirí Leiria. Bhí ar an gceoldráma freastal ar smaointe, dóchas agus riachtanais gach grúpa i bhfoirm a bhí tarraingteach go healaíonta do lucht éisteachta nach raibh baint ar bith acu leis na heispéiris as ar tháinig sé.
Bhí baint ag na rannpháirtithe le gach gné de na próisis chomhchruthaithe agus léiriúcháin, lena n-áirítear an insint, an comhdhéanamh, an dearadh, an cleachtadh agus an léiriú.
Ó thaobh na teicneolaíochta de, rinneadh an uirlis Co-Creation Stage a cruthaíodh mar chuid de Traction chun na grúpaí seo a nascadh agus a chur ar a gcumas comhchruthú le chéile.
